1. Giới thiệu chung về Cao Bách Bộ (Stemona Tuberosa Lour. extract)
Cao Bách Bộ (Stemona Tuberosa Lour. extract) là cao dược liệu được chiết xuất từ rễ củ đã chế biến khô của cây Bách bộ (Stemona tuberosa Lour.), họ Bách bộ (Stemonaceae). Cây mọc hoang ở các vùng núi nước ta và nhiều nước khác.
Ở Trung Quốc vị thuốc Bách bộ còn được khai thác từ các loài S.japonica Miq., S. sessilifolia (Miq.) Franch. et Savat. Thành phần hoá học chính: Các alcaloid (Tuberstemonin stemonin, stemonidin), carbohydrat.
2. Công dụng
2.1. Tác dụng kháng vi trùng
Cao Bách Bộ (Stemona Tuberosa Lour. extract) có tác dụng kháng khuẩn đối với nhiều loại khuẩn gây bệnh gồm: Streptococus Pneumoniae, bHemolytic Streptococus, Neisseria Meningitidis và Staphylococus aureus (Trung Dược Học).
2.2. Tác động lên hệ hô hấp
Nước sắc Bách bộ không tỏ ra có tác dụng giảm ho do chích Iod nơi mèo. Cao Bách Bộ (Stemona Tuberosa Lour. extract) có tác dụng làm giảm hưng phấn trung khu hô hấp của động vật, làm giảm ho do ức chế phản xạ ho.
Đối với kháng Histamin gây co giật, Bách bộ có tác dụng giống như Aminophylline nhưng hòa hoãn và kéo dài hơn (Trung Dược Học).
2.3. Tác dụng diệt ký sinh trùng
Dịch cồn hoặc nước ngâm kiệt của Bách Bộ có tác dụng diệt ký sinh trùng như chấy rận, bọ chét, ấu trùng ruồi, muỗi, rệp… (Trung Dược Học).
2.4. tác dụng trị giun và diệt con trùng
Ngâm giun trong dung dịch 0,15% Stemonin, giun sẽ tê liệt sau 15 phút. Nếu kịp thời lấy giun ra khỏi dung dịch, giun sẽ hồi phục lại. Tiêm dung dịch Stemonin sulfat (3mg) vào ếch nặng 25g, có thể làm cho ếch tê bại, sau 12 giờ thì bình phục.
Dùng rượu thuốc Bách bộ 1/10 trong rượu 700, ngâm hoặc phun vào con rận, rận sẽ chết sau một phút. Nếu ngâm rệp, con vật sẽ chết nhanh hơn (Tài Nguyên Cây Thuốc Việt Nam).
2.5. Dùng trong bệnh nhiễm
Tác dụng trị ho: Stemonin có tác dụng làm giảm tính hưng phấn của trung tâm hô hấp của động vật, ức chế phản xạ ho, do đó có tác dụng trị ho. Cao Bách Bộ (Stemona Tuberosa Lour. extract) đã được thí nghiệm chữa lao hạch có kết quả tốt (Tài Nguyên Cây Thuốc Việt Nam).
2.6. Cách dùng, liều lượng:
- Chữa ho 3-15g mỗi ngày dưới dạng thuốc sắc, cao, bột.
- Tẩy giun 7-10g dưới dạng thuốc sắc, uống sáng sớm vào lúc đói. Uống trong 5 ngày, sau đó tẩy.
- Đốt rễ Bách bộ hơ khói để diệt ruồi muỗi, dĩn. Nấu nước để rửa hoặc nấu cao để bôi ghẻ lở.
