Lo âu là một trạng thái khá phổ biến trong cuộc sống, thường sẽ chỉ diễn ra tạm thời trong một khoảng thời gian nhất định. Tuy nhiên, nếu lo âu kéo dài có thể ảnh hưởng đến các hoạt động hàng ngày và dẫn tới nhiều căn bệnh như trầm cảm, mất ngủ, tim mạch…
Các loại thuốc thường được sử dụng để điều trị chứng rối loạn lo âu chủ yếu là thuốc chống trầm cảm và thuốc benzodiazepin. Các loại thuốc này thường có chi phí khá cao và đi kèm nhiều tác dụng phụ nghiêm trọng.
Ngày nay, sự quan tâm của giới khoa học đối với các liệu pháp điều trị từ tự nhiên đang ngày càng gia tăng. Một số loại thảo dược được cho là đem lại hiệu quả an thần và giảm lo âu, trong đó đáng chú ý là cây cỏ roi ngựa chanh (lemon verbena). Loại cây này có tên latin là Lippia citriodora, nguồn gốc từ miền Tây Nam Mỹ nhưng được trồng khá phổ biến ở khu vực Địa Trung Hải và Trung Đông.
Cây cỏ roi ngựa chanh rất giàu polyphenol, trong đó nổi bật nhất là verascoside, một phenylpropanoid có tác dụng chống oxy hóa, chống viêm, kháng khuẩn, và đã được chứng minh là có tác dụng nâng cao chất lượng giấc ngủ, giảm lo âu căng thẳng ở chuột.
Cơ chế tác động của chiết xuất cỏ roi ngựa chanh
Theo nghiên cứu, chất dẫn truyền thần kinh axit gamma-aminobutyric (GABA) được biết là có tác dụng kích thích giấc ngủ và tạo cảm giác thư giãn. Có ba thụ thể GABA được biết đến là A, B và C. Trong đó GABA-A có liên quan tới giấc ngủ và sự lo âu. Các loại chiết xuất thực vật được cho là phát huy tác dụng thông qua hệ thống GABA bằng cách liên kết với các thụ thể GABA-A để tặng độ nhạy cảm với GABA, qua đó tăng tổng hợp và giải phóng GABA.
Với chiết xuất cỏ roi ngựa chanh, loại polyphenol chính có trong nó – veracoside có thể liên kết với các thụ thể GABA-A theo cách tương tự như các thuốc benzodiazepin – loại thuốc thường được sử dụng để điều trị rối loạn lo âu. Trên thực tế, tác dụng an thần của chiết xuất cỏ roi ngựa chanh được tăng cường khi có diazepam, và bị suy giảm khi sử dụng chất đối kháng thụ thể benzodiazepine flumazenil. Do đó, tác dụng của chiết xuất cỏ roi ngựa chanh sẽ bị ảnh hưởng bởi các loại thuốc sử dụng kèm.
Một số nghiên cứu khác cho thấy, ngoài khả năng liên kết với các thụ thể GABA-A, verascoside còn phát huy tác dụng thông qua việc điều chế các kênh cAMP và canxi. Liều thấp của verascoside làm tăng biểu hiện của BDNF, serotonin, noradrenaline và dopamine.
Nghiên cứu tác dụng giảm lo âu và cải thiện giấc ngủ của chiết xuất cỏ roi ngựa chanh
Thiết kế nghiên cứu
Một nghiên cứu thử nghiệm ngẫu nhiên trên 40 đối tượng đã được thực hiện để đánh giá tác dụng của chiết xuất cỏ roi ngựa đến giấc ngủ và tình trạng lo âu. Các đối tượng tham gia nghiên cứu phải đáp ứng được đủ 4 tiêu chí bao gồm:
- Độ tuổi trên 21
- Không có bệnh lý mãn tính
- Điểm thang do nhận thức PSS trên 15, thể hiện mức độ căng thẳng vừa phải
- Điểm về chỉ số chất lượng giấc ngủ PSQI lớn hơn 5, thể hiện chất lượng giấc ngủ kém
Loại chiết xuất cỏ roi ngựa chanh được đưa vào nghiên cứu là RelaxPLX®, một loại chiết xuất cỏ roi ngựa được chuẩn hóa với hàm lượng tối thiểu 28% tổng số phenylpropanoids, trong đó verascoside chiếm tối thiểu 24%.
